Sparen heeft als voordeel dat je rente krijgt. En als je besluit om elke maand een bedrag te sparen, dan kun je gerust een maand overslaan. Je bent niemand iets verplicht. Nadeel is dat je het gewenste artikel pas kunt kopen als je het geld bij elkaar hebt.

Kies je voor sparen, dan zijn er verschillende soorten spaarrekeningen. Meestal biedt een spaarrekening waar je het geld voor lange tijd op zet, een hogere rente. Je kunt het tegoed dan vaak niet zomaar opnemen. Op een spaarrekening waar je het geld elk moment vanaf kunt halen, krijg je meestal een lagere rente.

Wil je een bepaalde aankoop meteen doen, dan kan dat als je het geld leent. Maar lenen heeft ook nadelen. Je bent verplicht om elke maand een deel van de lening af te betalen, en je moet rente betalen.

Ook leningen zijn er in vele soorten en maten. De twee belangrijkste zijn de persoonlijke lening en het doorlopend krediet.

• Bij de persoonlijke lening weet je precies welk bedrag je per maand moet afbetalen. Ook weet je precies hoe lang je moet afbetalen.
• Bij het doorlopend krediet mag je geld opnemen tot een bepaald bedrag. Als je de lening (gedeeltelijk) hebt afbetaald, kun je dat geld weer opnemen.

Als je geld leent, kun je nu, op dit moment meer kopen. Dat is een onmiskenbaar en aantrekkelijk voordeel. Reizen, een keuken, een auto, een geluidsinstallatie, een dakkapel: het wordt met een lening snel bereikbaar.

Het nadeel komt altijd daarna: de afbetaling van rente en aflossing. Wie leent, neemt nu de lusten en verschuift de lasten naar de toekomst. Dat hoeft geen probleem te zijn, als je die lasten kunt dragen en als de toekomst een beetje overzienbaar is.

Het bedrag dat je leent, moet je binnen een bepaalde periode terugbetalen. Deze periode wordt de looptijd van de lening genoemd. Als je een korte looptijd kiest, betaal je per maand een hoger aflossingsbedrag. Een kortere looptijd betekent dat je in totaal minder rente betaalt. Wanneer je een hoog aflossingsbedrag kunt opbrengen, kun je dan ook beter voor een kortere looptijd kiezen. Is de financiële ruimte niet zo groot, dan kies je voor het lagere aflossingsbedrag per maand, en daarmee voor een langere looptijd.

Bedenk dus wel: hoe hoger de lasten en hoe langer de aflossingsperiode, des te minder zekerheid je hebt over de aflossingsmogelijkheden. Wat je je daarbij moet realiseren, is dat met een lening de vaste lasten toenemen. De aflossing van een krediet is namelijk een vaste last: je zit er elke maand aan vast. Er is dan dus minder ruimte in het budget om in een dure maand eens met geld te schuiven.

We geven een flink aantal afwegingen. Kijk of er iets voor jou bijzit.

Wie leent moet straks rente en aflossing gaan betalen. De vraag is dus of jouw budget zoveel ruimte biedt dat je de maandelijkse afbetaling van een lening kunt opbrengen. Het antwoord op die vraag kun je vinden door aan het rekenen te slaan: zet al je inkomsten en uitgaven per maand op een rijtje.

Houd rekening met inkomsten (bijvoorbeeld vakantiegeld) en uitgaven (bijvoorbeeld verzekeringspremies) die maar ééns per jaar betaald moeten worden: reken ze om naar een maandbedrag. Als je de maandbegroting hebt ingevuld, kun je zien welk bedrag er per maand overblijft voor het aflossen van een lening. Als er op jouw begroting niets overblijft zul je moeten bezuinigen om rond te kunnen komen. Lukt dat? Hoelang? Eerlijk zijn!

Als je niets of te weinig per maand overhoudt, kun je ook een andere oplossing zoeken. Misschien kun je de aankoop een tijdje uitstellen, of iets aanschaffen dat minder duur is. Of kies ervoor iets te repareren, in plaats van het te vervangen. Kun je de aankoop niet uitstellen, dan zit er niets anders op dan extra te bezuinigen, of jouw inkomsten te vergroten, bijvoorbeeld door een (bij)baantje, of het verhuren van kamers. Ook als jouw begroting precies sluitend is, zul je moeten bezuinigen om de afbetaling van een lening op te kunnen brengen.

• Een argument om toch een krediet te nemen terwijl je misschien liever niet de aflossing op je zou willen nemen, is wanneer er anders hogere kosten ontstaan. Stel dat jouw huis dringend moet worden opgeknapt en dat je daarvoor een lening nodig heeft. Als je het huis niet opknapt, kan het zijn dat er nog grotere schade ontstaat aan het huis zodat je uiteindelijk duurder uit bent. Dit soort situaties kunnen ook ontstaan bij de vervanging van de auto of wasmachine die je beslist nodig hebt.

• Een krediet is in principe verantwoord als je de maandelijkse aflossing kunt opbrengen en daarnaast nog voldoende opzij kunt leggen voor andere grote uitgaven (zodat u daarvoor niet opnieuw hoeft te lenen)… én als je geen rekening hoeft te houden met een vermindering van jouw inkomen gedurende de looptijd van het krediet.
• In een aantal gevallen kan de looptijd te lang worden. Je kunt dan beter geen krediet nemen of een krediet voor een lager bedrag afsluiten. Om te bepalen of de looptijd niet te lang is, kun je jezelf de volgende vragen stellen: wat is de levensduur van mijn aanschaf? Het is namelijk bijzonder frustrerend om de lening te moeten aflossen voor een aanschaf waar je al niets meer aan hebt. Als je bijvoorbeeld een tweedehands auto koopt die je na vier jaar moet vervangen, kun je beter geen looptijd langer dan vier jaar nemen.
• Hoe lang zal mijn inkomen op hetzelfde niveau blijven? Door allerlei oorzaken kan een inkomen dalen. Bijvoorbeeld als gevolg van pensionering, werkloosheid, arbeidsongeschiktheid enzovoort. Voorzie je dat je in de nabije toekomst met een daling van inkomen te maken zou kunnen krijgen? Sluit dan geen lening met een lange looptijd af.
• Krijg ik in de nabije toekomst te maken met hogere kosten? Je kunt bijvoorbeeld hogere uitgaven verwachten voor noodzakelijk groot onderhoud aan een woning, of omdat jouw schoolgaande kinderen meer geld zullen gaan kosten. Door de hogere uitgaven heb je straks mogelijk geen ruimte meer in je budget voor een aflossing.